Koude technologie? Ik loop er warm voor.

Door: Anne-Miek Vroom

In een serie van drie blogs wil ik u graag meenemen in mijn gedachtestroom naar aanleiding van drie bijeenkomsten waar ik afgelopen week een bijdrage aan heb geleverd. 

Donderdag 15 september, NRC live.

Terwijl de zon de Amsterdame grachten verwarmde en de terrassen zich vulden kwamen honderden mensen bijeen in Felix Meritis. ‘Koude technologie’, stond op het menu. De NRC organiseerde ‘live’ een vergezicht op zowel de zorg van de toekomst als een blik op bestaande kansen en mogelijkheden van eHealth, onder de bezielende leiding van Cathy van Beek. 

Ik werd, opnieuw, enthousiast door de voordracht van Jeroen Tas. Jeroen heeft een sterk verhaal over de sociale context van gezondheid, ziekte en zorg. Hij raakt exact aan waar mijn vak ‘medische sociologie’ voor staat. Dat gezondheid en ziekte alle levensdomeinen raken. Wil je echt iets betekenen voor kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg, dan moet je het fenomeen gezondheidszorg breder zien. eHealth is een fantastische mogelijkheid om mensen kennis, bewustzijn en regie te geven. Technologie wordt echt menswaardig als deze ondersteuning kan bieden in alle levensdomeinen. Maarten den Braber nam ons in vliegend tempo mee in een veelheid aan mogelijkheden.

Wat kunnen wij hiermee? Om het nieuwe perspectief helder te krijgen is het volgens mij belangrijk tijd en ruimte te maken voor het exploreren van de vragen die achter huidige vormen van zorg en dus ook de bestaande uitdagingen liggen. Ook daar komt sociologie om de hoek kijken. Tijd voor zachte data en goede gesprekken. 

Ik laat mij in mijn werk inspireren door Daan Roosegaarde. Daan vertelde het voorbeeld: als we een lantaarnpaal gaan verduurzamen, denken we aan een zonnecollector. Liever niet. Ga terug naar het waarom van die lantaarnpaal. De functie is licht op de straat. Hij ontwierp letterlijk een verlichte weg. Een weg die duurzaam is en ook nog waarde toevoegt aan onze ervaring en landschap. Omdat hij zo wonderlijk mooi is. Schoonheid is geen luxe product. Schoonheid doet iets met ons gevoel en gedrag. Vindt u dit interessant? Volg dan bijvoorbeeld Reint Jan Renes of UCreate. Zij leren ons over de intrigerende toegevoegde waarde van goed design. Ook binnen de zorg. Ik hoop dat hij de volgende keer ook op NRC live spreekt. 

De vragen achter de vragen. Binnen onze stichting IKONE denken wij graag mee over: ‘Waarom is deze behandeling er?’, ‘Waarom is deze zorg er?’. Wij willen en durven na te denken over het waarom van gezondheidszorg. Ook als mensen die zelf patiëntervaring hebben. Juist als mensen met die ervaring. Want ligt de daadwerkelijke exploratie van het waarom niet in die ervaring? Via die route komen wij terecht op allerlei creatieve en innovatie kansen. Onder andere via onze 7-stappen methodiek de narrative patient journey, die wij samen met Beeldprikkels ontwikkelden. 

Ik vertelde graag over dit perspectief tijdens NRC live. Neem de vraag: ‘Waarom heb ik een poli-afspraak met mijn arts?’. Soms hebben wij, patiënten, informatie nodig. Soms uitleg over de behandelmogelijkheden. Soms een goed gesprek. Soms gewoon die geruststellende blik. Soms …, vul maar in. Het klinkt zo eenvoudig. In de praktijk denken wij mensen werkzaam in de zorg weinig na over het waarom van vormen van zorg. Zijn we vastgeroest of bang of gewoon, onbewust? Neem het poli bezoek, dat is lang niet altijd de meest fijne en passende vorm van zorg. 

Tijdens NRC live kwam een best practice voorbij. Professor Bas Bloem gaf fantastische voorbeelden van nieuwe kansen in de zorg. Hij vertelde over Parkinson TV. Dit concept, in een DWDD format gegoten, geeft patiënten informatie over hun ziekte en mogelijkheden. Het wordt zo goed bekeken dat het aantal consulten terug loopt. Patiënten zijn laaiend enthousiast. Dokters ook? Bas, neuroloog, zeker weten. Hij durft dit aan én vindt wegen voor bekostiging. En als er dan een consult is, dan kunnen arts en patiënt op basis van die informatie echt in gesprek over wat van belang. 

Wat van belang is, dat verschilt voor ieder mens. Daar is in de zorg juist meer ruimte voor nodig, voor die uniciteit. Uniciteit vraagt tijd en aandacht, echt contact. Daarnaast mogelijkheden binnen de zorgorganisatie en opleidingen voor het ontwikkelen en behouden van deze vaardigheden. Ik hoop dat eHealth juist daarvoor ruimte laat ontstaan. Koude technologie? Als we samen toegevoegde waarde creëren loop ik er, als mens én als patiënt, warm voor. In mijn volgende blog neem ik u dan ook mee naar de volgende bijeenkomst, waar ik samen met acteurs een bijdrage leverde over de ‘little data’ van de gezondheidszorg.